Depresja jako zaburzenie struktury emocjonalnej i relacyjnej
Depresja jest efektem zaburzeń w strukturze osobowości, które powodują, że osoba nie potrafi skutecznie integrować sprzecznych uczuć i doświadczeń dotyczących siebie i innych.
Może to prowadzić do:
- Trudności w radzeniu sobie z negatywnymi emocjami, które są albo tłumione, albo kierowane przeciwko sobie, co pogłębia uczucie winy, bezwartościowości i beznadziei.
- Problematycznych wzorców relacji interpersonalnych, które nasilają poczucie izolacji, odrzucenia i samotności.
Źródła i mechanizmy powstawania depresji
Kernberg zwraca uwagę, że często podstawą depresji są:
- Niewyrażone i nierozwiązane konflikty emocjonalne, które powstały w wyniku trudnych doświadczeń, takich jak brak odpowiedniego wsparcia emocjonalnego, odrzucenie, czy nadużycia we wczesnym okresie życia.
- Niemożność przeżywania i integrowania złożonych uczuć, co prowadzi do rozszczepienia i fragmentacji wewnętrznego świata.
- Mechanizmy obronne, takie jak idealizacja i dewaluacja (patrzenie na siebie i innych na przemian jako całkowicie dobrych lub złych), które zamiast chronić, nasilają cierpienie i izolację.
Jak depresja przejawia się w codziennym życiu?
Pacjent z depresją może doświadczać:
- Utraty poczucia własnej wartości i głębokiego poczucia winy, często nie do końca uświadomionego.
- Trudności związanej z samokrytyką i samopotępieniem.
- Problemów z nawiązywaniem i utrzymywaniem bliskich relacji, co potęguje uczucie samotności i odrzucenia.
- Objawów somatycznych, takich jak bezsenność, zmęczenie czy problemy z koncentracją.
- Poczucia pustki emocjonalnej i braku perspektyw na przyszłość.
Jak wygląda leczenie depresji w podejściu TFP?
Leczenie depresji w modelu psychodynamicznym, zwłaszcza w terapii skoncentrowanej na przeniesieniu (TFP), ma na celu:
- Pomoc pacjentowi w zrozumieniu i uświadomieniu sobie ukrytych konfliktów emocjonalnych, które są źródłem cierpienia.
- Pracę nad integracją rozszczepionych obrazów siebie i innych, co pozwala na bardziej stabilne i realistyczne postrzeganie świata i własnej osoby.
- Przepracowanie mechanizmów obronnych, które utrudniają zdrowe przeżywanie i wyrażanie emocji.
- Budowanie zdolności do nawiązywania bezpiecznych, zaufanych relacji interpersonalnych.
- Pracę nad wyrażaniem i regulacją emocji, co pomaga redukować objawy depresji i poprawiać jakość życia.
Oczekiwane efekty terapii :
Dzięki terapii psychodynamicznej pacjent może doświadczyć:
- Zmniejszenia wewnętrznego napięcia i lęku,
- Lepszego rozumienia własnych emocji i zachowań,
- Większej samoakceptacji i stabilności emocjonalnej,
- Poprawy relacji z innymi,
- Większej motywacji do działania
Foelsch, P. A., & Kernberg, O. F. „Transference-Focused Psychotherapy for Borderline Personality Disorders.” Psychotherapy in Practise
Kernberg, O. F. Object Relations Theory and Clinical Psychoanalysis
